UYARI:
Bitcoin, deneysel olarak başlatılmış, hiçbir resmi organ tarafından
desteklenmeyen yüksek risk içeren bir sanal para birimidir. Bu sayfada
ve sitede yer alan bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Yapacağınız
işlemlerde göreceğiniz finansal zararlardan http://turkiye-bitcoin.blogspot.com.tr/ sitesi ve
yöneticileri sorumlu tutulamaz.
Bu yazıda Bitcoin satınalma seçeneklerinden bahsedeceğiz.
Giriş
Bu yazıda, Türkiye’de bir Türk bankası üzerinden ve internet
bankacılığı kullanarak yapılacak uluslararası para transferi
varsayılmıştır. Öncelikle çalıştığınız bankada bir TL hesabınız varsa,
buna ilaveten bir USD ya da EUR hesabı açmanız gerekmekte. Bunu internet
bankacılığı üzerinden kolayca yapabilirsiniz. TL cinsinden paranızı bu
yeni hesabınıza Döviz alım/satım bölümünden çevirebilirsiniz. Bunu
yaparken bankanın döviz kurlarını incelemeniz tavsiye edillir.
Genellikle bankaların kurları, serbest piyasadan biraz daha dezavantajlı
olabilmekte.
Exchange sitelerinde Bitcoin satınalma
Exchange siteleri, Bitcoin alıcılarının ve satıcılarının bir araya
geldikleri ve istedikleri fiyatlarda alım-satım emirleri verebildikleri
platformlardır. Bu sitelerden en çok kullanılanları MtGox, Bitstamp ve
BTC-e’dir.
MtGox
MtGox sitesi, merkezi Japonya’da bulunan en popüler ve Bitcoin alım
satım işlemlerinin en çok gerçekleştirildiği exchange sitesidir.
Genellikle diğer platformlarda da Bitcoin fiyatlarının baz alındığı
piyasa MtGox’tur. Mtgox’ta işlemlere başlamadan önce bir kullanıcı
oluşturmanız gerekmektedir.
http:://www.mtgox.com adresini ziyaret edince, gelen sayfada
Sign Up yazan kısma tıklıyoruz. Burada karşımıza çıkan formu eksiksiz dolduralım.
Currency
yazan kısımda işlem yapmak istediğimiz para cinsini seçiyoruz. En çok
kullanılan USD olduğu için onu seçmeniz tavsiye edilir ama arzunuza göre
EUR da seçebilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken bir nokta, siteye
girip çıkarken, site adresini adres çubuğuna elle yazmanız ve herhangi
bir link üzerinden siteye ulaşmaktan sakınmanız olacaktır. 2011
senesinde MtGox sitesi hacklenerek kullanıcıların bazı Bitcoinleri
çalınmıştı. Bunu önlemek için sitede gelişmiş güvenlik önlemleri
sözkonusudur. Ana sayfada adres çubuğunun hemen yanında yeşil renkte
K.K. Tibanne ifadesini mutlaka görmemiz gerekir. Aksi takdirde bir
phishing durumu
sözkonusu olabilir. Bir diğer husus da, seçeceğimiz şifrenin kuvvetli
olması. Şifre seçerken içinde büyük-küçük harf, rakamlar ve noktalama
işaretlerinden oluşan 10-12 karakter uzunluğunda bir karışık karakterler
dizisi seçmeniz tavsiye edilir.
MtGox anasayfası, sol üstte yeşil renkte EV verifikasyonunu görmemiz önemli.
Kullanıcı kaydı sayfası.
MtGox kaydımızı yapıp, eposta adresimiz onaylandıktan sonra siteye
giriş yapabiliriz. İlk kayıt yaptırdığımızda Seviye 0 kullanıcısıyız. Bu
güvenlik seviyesinde günlük para çekme limiti 1,000 Dolar ve günlük
Bitcoin limiti 100 BTC’dir. Bu limitler aylık olarak 10,000 Dolar ve
sınırsız Bitcoin’dir. Bunun ardından Seviye 2 ve Seviye 3 güvenlikli
kullanıcılar var. Eğer siz de limitlerinizi artırmak isterseniz
Settings yazan kısımda,
Get Verified
bağlantısına tıklamanız gerekli. Bunu yaparken adımıza gelen üzerinde
adresimizin yazılı olduğu bir adet fatura ya da hesap özeti, ve bir de
pasaport ya da ehliyetimizin tarayıcıdan çıkmış resim (.jpg, .png) ya
da .pdf formatında dosyalara ihtiyacımız olacak. Adresimizi belirten
belgeyi
Proof of Residency, kimliğimizi gösteren belgeyi ise
Proof of Identity kısmında sisteme upload edeceğiz.
Nisan 2013 itibariyle onaylanmayı bekleyen 10 bine yakın kullanıcı
olduğu söylenmekte ve bu rakama her hafta 2000 kişi ekleniyormuş. Bu
işlemin normalde 1 hafta ile 10 gün arasında gerçekleşmesi gerekir.
Onaylanmanızın ardından size bunu bildiren bir eposta gönderilecektir.
Siteye girdiğinizde sağ üstte onaylanma aşamasında hangi sırada
olduğunuzu görebilirsiniz (örneğin,
Your Position in the Verification Queue 7340).
Bu onaylanma işlemini tamamlamadan sitede günlük limitler içinde işlem
yapabilirsiniz. Bu da zaten çoğu kullanıcı için yeterli olacaktır. MtGox
bu güvenlik işlemlerini, kara para aklama ve diğer finansal suçları
engellemeye yönelik yeni kullanıcıları araştırmak için uyguluyor.
Seviye 2 kullanıcı olabilmek ve günlük limitleri artırabilmek için Onaylanma sayfası
Para Gönderme
MtGox hesabınız oluştuktan sonra, hesabınıza para göndermeniz
gerekmekte. Bitcoin satacaksanız BTC de gönderebilirsiniz. Bu adım için
Trade ve sonra
Funding Options bağlantılarına
tıklıyoruz. Bu sayfada farklı seçenekler karşımıza çıkıyor. Bunları
incelediğimizde, en ucuz gönderimin Avrupa üye ülkeleri arasında
gerçekleşen SEPA gönderimi olduğunu görürüz. Fakat, Türkiye üzerinden bu
seçeneği kullanamıyoruz. Üstelik bunu kullanabilmek için doğrulanmış
bir hesaba sahip olmamız gerekiyor. MtGox, biri Japonya’da biri de
Avrupa’da olmak üzere iki banka hesabına sahip. Dolayısıyla, biz pahalı
olan Japonya’daki bankaya uluslararası transfer gerçekleştireceğiz.
Bunun için, ilgili seçeneklerden
Bank Transfer‘i seçiyoruz. Sayfanın altında kalan banka hesabına ait bilgilerin tamamını bir yere not edelim. Burada en önemli nokta
MESSAGE kısmında
yazan bizim hesabımızı tanımlayan kısım. Bu bilgiyi banka gönderiminde
Açıklama kısmına yazmak zorundayız. Aksi takdirde gönderdiğimiz para
hesabımızda gözükmeyecektir. Bu işlemin ardından kullandığımız bankanın
internet bankacılığı sayfasını açıp, uluslarası para gönderimi (SWIFT)
formunu bulalım. Burada istenen bilgileri yukarıda not aldığımız
bilgiler doğrultusunda dolduralım. Açıklama kısmını unutmayalım.
Bankamızın bu gönderim için ne kadar ücret alacağını ücretler
sayfasından kontrol edebiliriz. Örneğin İş Bankası SWIFT gönderimleri
için 10 Dolar almaktadır. Ayrıca para Japonya’ya ulaşıncaya kadar
muhabir bankalar da kesintiler yapacaktır. Toplam masraf, gönderim
başına 50-70 dolar arasında olabilir. Dolayısıyla 500 dolarlık bir
gönderim yaptıysak, MtGox hesabımıza 430-450 kadarlık bir kısmı
ulaşacaktır. SEPA transferleri çok daha ucuza gelir ama dediğimiz gibi
Türkiye’den böyle bir şansımız yok. Para transferi seçeceğimiz valörlü
güne bağlı olarak 1 hafta sürmektedir. İleri tarihli bir valör seçilecek
olursa daha az masraf alınacağı varsayılabilir. Banka transferinin
yanında OKPAY ve CashU transferi de yapabiliriz, ama böyle bir durumda
MtGox %1′lik bir komisyon uygulamakta. Banka transferlerinde ise MtGox
herhangi bir ücret almıyor.
MtGox hesabımıza Bitcoin göndermek istersek, menüden Bitcoins
seçeneğini seçtiğimizde bize verilen özel adrese Bitcoinlerimizi
gönderebiliriz. Her yeni gönderimde bu adres değişmektedir. Ama eski bir
adrese de yanlışlıkla gönderirsek Bitcoinlerimiz kaybolmaz.
Hesabımıza gönderdiğimiz para ulaştığında bize bir bilgilendirme
epostası gelecektir, ve siteye girdiğimizde sağ üst kısımda cüzdanımızda
bulunan miktarlar gözükecektir.
SWIFT İşlem Ücretleri
| Banka |
Banka ücreti |
Muhabir banka ücreti |
|---|
| Is Bankası |
$10 |
$50-$60 |
| Garanti Bankası |
40 TL (internet bankacılığı) \ 45 TL (şubeden) |
$50-$60 |
| enpara.com |
15 TL |
$51? |
Exchange İşlem Ücretleri
| Exchange |
Para yatırma ücreti |
Para çekme ücreti |
Alım-Satım komisyonu |
|---|
| MtGox |
Yok |
Yok |
%0.60 (giderek azalan) |
| BitStamp |
%0.1 (min. $15) |
%0.09 (min. $15) |
%0.50 (giderek azalan) |
| Bitcoin-Central |
Yok (EUR için) |
99 Eurocents |
%0.498 |
Alım-Satım emirleri verme
Hesabımızda belli miktarda kaynak olduktan sonra,
Trade kısmında istediğimiz alım satım işlemini gerçekleştirebiliriz. Bitcoin satın almak için,
Buy Bitcoins kısmında,
Market Order
ifadesinin yanındaki kutucuktaki işareti kaldıralım. Aksi takdirde
gireceğimiz emir anında işleme konulacaktır. O anda piyasanın nasıl
hareket ettiğini bir müddet izledikten sonra, Bitcoin fiyatının
nerelerde olacağını tahmin ediyorsak piyasa değerinden daha düşük bir
değeri
Price per coin in USD kısmına yazalım. Ne kadar BTC
alacağımızı da solundaki kutuya yazalım. Toplam parasal değer otomatik
olarak en sağdaki kutucukta gözükecektir.
Buy Bitcoins butonuna
bastığımızda bu emrimiz işlenmek üzere sisteme girmiş olacak.
Beklediğimiz fiyat piyasada oluştuğunda işleme konulacaktır. Eğer bir
emir uygulanmışsa bilgilendirme epostası gönderilir. Vazgeçtiğimiz
işlemleri aşağıda bulunan listede
Cancel’a basarak iptal edebiliriz. Satış işlemini de benzer şekilde üstte
Sell Bitcoins kısmına tıklayarak gerçekleştirebiliriz.
Piyasa hareketlerini şu sitelerden takip edebilirsiniz:
mtgoxlive.com , http://bitcoin.clarkmoody.com/ , http://bitcoinity.org/markets
Burada akılda tutulması gereken bir başka nokta da her alım satım
işleminde MtGox’un %0.6 oranında komisyon alması. Son 30 günde yapılan
işlem miktarı 100 BTC olursa bu oran %0.55′e düşmektedir.
YubiKey kullanımı
MtGox, daha önce yaşadığı güvenlik zaafiyetlerinin önüne geçmek için,
güvenlik önlemlerini artırmaya başladı. Bunlardan bir tanesi de,
2-faktörlü giriş sağlayan YubiKey. Bizim Türk bankalarının internet
bankacılığında kullandıkları Şifrematikler gibi, tek sefer kullanmak
üzere ekstra bir şifre üretebilen ve USB üzerinden çalışan küçük bir
cihazdır. Sadece bir kullanıcı için tanımlanan YubiKeyler başka biri
tarafından kullanılamaz. Türkiye dahil her ülkeye bu anahtarları 30
dolar ücret karşılığı göndermektedirler. Güvenliğinizi artırmanız için
YubiKey kullanmanız tavsiye edilir. YubiKey elinize ulaştığında, sisteme
bir kere giriş yaptıktan sonra bir daha YubiKey olmaksızın MtGox
sitesine giremezsiniz. O yüzden, YubiKey’inizi kaybetmemeye özen
gösterin. YubiKey siparişi vermek için,
Security Center bölümünden YubiKeys yazan kısmın altında
Add New bağlantısına tıklayın. Burada MtGox logolu veya logosuz olmak üzere iki seçenekten birini seçebilirsiniz.
YubiKey siparişi vermek.
YubiKey’inizi sadece MtGox sitesinde
kullanabilirsiniz. Bilgisayarınıza taktığınızda, yeni bir klavye takmış
gibi tanımlanacaktır. Siteye girişte kullanıcı adı ve şifrenizi
girdikten sonra, tek seferlik bir şifre soran bir kısım gelecektir.
YubiKey üzerindeki noktaya parmağınızla bir saniye kadar basarsanız
şifreniz üretilir ve sisteme giriş yaparsanız. Para ya da Bitcoin çekme
durumlarında, 3 sn kadar basarak başka bir şifre üretmeniz beklenir.
MtGox Kuponları
Mtgox.com üzerinde, ister USD isterse Bitcoin cinsinden daha sonra
tekrar MtGox üzerinde kullanılabilir kuponlar oluşturulabilir. Böylece,
arkadaşlarınıza, tanıdıklarınıza verebileceğiniz ya da başka mecralarda
satabileceğiniz uzun rakam ve harflerden oluşan bir dizi
oluşturabilirsiniz. Bu işlem için
Funding Options kısmında,
Withdraw Funds bağlantısına tıklayıp, isteğinize göre
US Dollars ya da
Bitcoins (as a redeemable Mt.Gox. coupon)
seçeneğini seçmeniz yeterli. Ardından miktar girip kupon kodunuzu bir
yere not alabilirsiniz. Bu kuponları kullanmak isteyen kişiler ise,
Funding Options‘ta
Add Funds bağlantısına gelip, ilgili seçenekleri seçerek hesaplarına bu kuponla oluşturulmuş miktarları aktarabilirler.
Mt.Gox’ta kupon oluşturma.
Bitstamp
MtGox’tan sonra en çok işlem yapılan ikinci exchange sitesidir.
Merkezi Slovenya’da bulunmaktadır. Bitstamp, nakit para gönderdiğinizde
gönderim başına minimum 15 Dolar olmak üzere %0.1 kesinti yapıyor. SEPA
transferleri ücretsiz gerçekleşiyor. EUR cinsinden yapılan transferler
otomatik olarak USD’ye çevrilir. 500 doların altındaki işlemlerde
komisyon ücreti %0.50 olmakla birlikte işlem miktarı arttıkça bu oran
düşmektedir. Bütün oranlar için bkz:
https://www.bitstamp.net/fee_schedule/
Bitstamp sitesinde de, MtGox benzeri kupon oluşturulabilir.
BTC-e
Rusya merkezli bir exchange sitesidir. Kullandığı banka hesabı Güney
Kıbrıs’ta olduğu için bu hesaba Türk bankaları üzerinden para transferi
gerçekleştirilememektedir. (
Not: Uluslararası banka transferi özelliği kaldırılmış gözüküyor.) Diğer seçenekler arasında Interkassa.com, OKPAY, Bitinstant, Liqpay ve Webmoney bulunmakta.
Bitinstant
Bu site, bir exchange sitesi değildir. Farklı ödeme kanallarını,
Bitcoin hizmetlerini ve kuponları birbirine çevirmek için
kullanılabilir. Asıl amacı, exchange sitelerine yapılan transferlerin
uzun sürmesi problemini ortadan kaldırmaktır. Genelde ABD’de bulunan
banka ve dünkanlarda yer alan ATM’lerden gönderilecek parayı anında
MtGox ve diğer exchange sitelerine belli bir komisyon karşılığında
transfer etmektedir. Henüz Türkiye’de bir hizmeti bulunmuyor.
Türk Lirası ve diğer Exchange siteleri
Gün geçmiyorki dünyanın değişik ülkelerinde yeni exchange siteleri ve
Bitcoin hizmeti sunan şirketler açılmasın. Burada değindiğimiz exchange
sitelerinden farklı olarak şu irili ufaklı siteler de mevcuttur:
Campbx,
Bitcoin-24 (Euro),
VirtEx (Kanada),
bitcoin.de (Almanya),
bitNZ (Yeni Zelanda),
BitMarket.co (Kolombiya),
Kapiton (İsveç).
2013 senesinde Türk Lirası ile de işlem yapabileceğiniz iki adet borsa açılmış bulunmakta. Bunlar:
BTCTurk ve
koinim.com. Bu borsalarda işlem yapabilmek için Türk bankaları üzerinden TL cinsinden para gönderimi ve alımı yapmak mümkün.
OKPay, Dwolla, Paypal
OKPay, bir sanal cüzdan ve ödeme kanalı uygulamasıdır. Buraya da
uluslararası SWIFT ya da SEPA transferi gerçekleştirilebilir. Ardından
çok sayıda elektronik para birimine çevirebilirsiniz. Komisyon ücretleri
için bkz:
https://www.okpay.com/en/services/fees-e-currency.html
Dwolla, bir başka ödeme kanalıdır. ABD dışında hizmet vermemektedir.
Paypal, Türkiye üzerinden de çalışan kredi kartı kullanabileceğiniz
eski bir ödeme sistemidir. Bitcoin alışverişi için şahıslarla PayPal
üzerinden yapacağınız işlemlerde son derece dikkatli olmanız gerekir.
Çünkü, PayPal geri döndürülebilir bir ödeme sistemiyken, Bitcoin asla
geri döndürülemez. Burada en önemli husus, ödeme yapacağınız karşı
tarafın %100 güvenilir olmasıdır. Aksi takdirde, siz Bitcoinlerinizi
alamadan, işlem sonlandırılabilir. Çokça uygulanan bir aldatma yöntemi,
karşı tarafın sizden yaptığınız alışveriş için bir şikayet açmanızı ve
ardından bunu iptal etmenizi istemesidir. Böylece bir daha şikayet
isteği açamayacaksınız. O yüzden yakından tanımadığınız, ya da
güvenilirliğinden şüphe ettiğiniz insanlarla Bitcoin alışverişi yapmak
istediğinizde PayPal kullanmamanız akıllıca olacaktır.
#bitcoin-otc kanalında alışveriş
Exchange siteleri dışında, şahısların birbirleriyle her türlü
alışverişi gerçekleştirdikleri IRC üzerinden yürütülen bir diğer ortam
da
Freenode‘da bulunan
#bitcoin-otc kanalıdır. otc,
over the counter‘ın kısaltmasıdır.
Tezgah üstü anlamına gelmektedir.
Freenode,
1995′ten beri faaliyet gösteren merkezi İngiltere’de bulunan, açık
kaynak kodlu projelerin ve benzer konuların tartışıldığı bir IRC
sunucular grubudur. Bu sunucuda, #bitcoin-otc dışında Bitcoin’le ilgili
her türlü konunun konuşulduğu
#bitcoin, ayrıca Bitcoin geliştiricilerinin katıldığı ve Bitcoin protokolünün tartışıldığı
#bitcoin-dev
kanalı da bulunmaktadır. Bu kanallara da ara sıra katılmak faydalı
olabilir. Freenode sunucularına işletim sisteminize uygun bir
IRC client programı ile katılabileceğiniz gibi, web üzerinden de iştirak edebilirsiniz. (
https://webchat.freenode.net/) #bitcoin-otc kanalının resmi sayfası
http://bitcoin-otc.com/ ’dir.
Şirketler yerine şahıslar söz konusu olduğunda akla ilk gelen soru
güvenlik olacaktır. Alışveriş gerçekleştirdiğim karşıdaki insana nasıl
güvenebilirim? #bitcoin-otc kanalında bu probleme çözüm olarak,
web-of-trust
adı verilen güvenilirlik ağıyla cevap verilmeye çalışılır. web-of-trust
kullanıcıların birbirleriyle yaptıkları işlemler sonrası karşıdaki
kişiden memnuniyetlerini belirten oylamalar ve oylamalar neticesinde
belli bir güvenilirlik oluşturmalarına dayanır. Buna göre, işlem
yaptığınız kişiyle herhangi bir alışverişe girmeden önce o kişi hakkında
daha önce girilmiş yorumları okumak ve toplam güvenilirlik puanını
kontrol etmek ilk yapmanız gereken şey olacaktır. Bu listelere IRC
kanalında nasıl erişebileceğinizi az sonra anlatacağımız gibi,
http://bitcoin-otc.com/viewratings.php adresinden
de erişebilirsiniz. Bu listede şahısların aldıkları pozitif ve negatif
oy toplamları, gönderdikleri pozitif ve negatif oylar, ayrıca üyelik
tarihleri ve
açık anahtarları bulunmaktadır. Herhangi bir ismin
üzerine tıkladığımızda, o kişiyle ilgili girilmiş bütün yorumlara
ulaşabiliriz. Böylece karşıdaki insanın ne derece güvenilir olduğu bir
nebze olsun öğrenilebilir.
#bitcoin-otc kanalında en çok Bitcoin alınıp satıldığı gibi bunun
yanında elektronik eşyalar, Starbucks, iTunes ve Amazon kartları, tren
biletleri, ASIC cihazları, tarihi madeni paralar, eski dergi ve
gazeteler gibi çok sayıda ve farklı eşya da satışa çıkartılmıştır.
Güncel bir alım-satım ilanları listesine
http://bitcoin-otc.com/vieworderbook.php adresinden
ulaşabilirsiniz. Bu listede sırasıyla, kullanıcı kimliği, ALIM ya da
SATIM, kullanıcı adı, miktar, neyin alınıp satıldığı, fiyat, hangi para
birimi ve açıklama kısımları mevcuttur.
İnternette karşımızda bulunan birisinin iddia ettiği kişi olduğundan nasıl emin olabiliriz? Bu sorunun çözümü büyük ölçüde
açık anahtarlamalı şifreleme
(public-key cryptography) ile sağlanmıştır. Bu yazıda bu konunun
detaylarına çok girmeksizin, kendinize ait bir eposta adresi ve bu
adrese ilişkin bir
özel ve
açık anahtarınızın olduğunu farzedelim. Bu konuda bilgi almak için
http://www.gnupg.org/ adresini ziyaret edebilirsiniz. GnuPG, açık kaynak kodlu bir PGP uygulamasıdır. Windows işletim sistemindeyseniz
http://www.gpg4win.org/ adresinden GPG4Win uygulamasını, MacOS için
https://gpgtools.org/ adresinden
GPGTools’u, Linux içinse gnupg paketini sisteminize kurun, hali hazırda
yoksa kendinize ait bir açık-özel anahtar çifti ürettirin. Bunu kısaca
aşağıdaki komutlarla açıklayalım:
~$ gpg --gen-key Burada karşımıza gelen sorulara
sırasıyla Enter, Enter, Enter, y, Ali Veli, aliveli@konya.com, Enter, O
şeklinde cevap veriyoruz. Eğer bizden bir güvenlik şifresi isterse daha
sonra unutmayacağımız bir şifreyi iki kere girelim. Ardından
bilgisayarımız anahtarlarımızı üretmeye başlayacak. Bu esnada entropik
karmaşıklık gerekeceğinden bilgisayarda farklı işlemler yapalım.
Nihayetine şu şekilde bir sonuç almalıyız:
gpg: key 98B681A1 marked as ultimately trusted
public and secret key created and signed.
gpg: checking the trustdb
gpg: 3 marginal(s) needed, 1 complete(s) needed, PGP trust model
gpg: depth: 0 valid: 2 signed: 2 trust: 0-, 0q, 0n, 0m, 0f, 2u
gpg: depth: 1 valid: 2 signed: 0 trust: 0-, 0q, 0n, 0m, 2f, 0u
pub 2048R/98B681A1 2013-04-03
Key fingerprint = B9C0 187D 239F AD70 1D04 F0AC 54B7 020A 98B6 81A1
uid Ali Veli <aliveli@konya.com>
sub 2048R/348D9FF7 2013-04-03
Açık ve özel anahtarlarımız artık kullanıma hazırdır. GPG’yi
#bitcoin-otc’de ve epostalarımıza da imzalamak için kullanmak üzere açık
anahtarlarımızı anahtar sunucularına göndermemiz gerekir. En yaygın
kullanılan sunucular
http://pgp.mit.edu/ ve
http://keyserver.pgp.com/
adreslerindedir. Kullandığımız platforma göre bu işlemi
gerçekleştirelim. Doğrulama epostası alırsanız epostada yer alan işlemi
gerçekleştirin. Komut satırından bu gönderme işlemi şu şekilde
yapılabilir:
$ gpg --send-keys
Anahtarlarımızı elde edip gerekli sunuculara gönderdikten sonra IRC
aşamasına geçebiliriz. Freenode sunucusuna bağlanmak için bir kullanıcı
adı seçelim. Bu kullanıcı adı aynı zamanda web-of-trust’ta da
listelenecektir. Öncelikle bu adın başkası tarafından kullanılmasını
engellemek için Freenode içinde kaydedilmesi gerekir. Bunun için
NickServ’e şöyle bir mesaj gönderiyoruz:
/msg NickServ REGISTER aliveli aliveli@konya.com
Bu komuttan sonra eposta adresinize bir doğrulama epostası
gönderilecek. Bu epostada yer alan şifreyi tekrar NickServ’e
göndereceğiz. Böylece FreeNode kayıt işlemi tamamlanır:
/msg NickServ VERIFY REGISTER aliveli gelensifre
FreeNode’a her bağlanışımızda bu adı kullanmak istediğimizde bizden
30 saniye içinde oluşturduğumuz şifreyi girmemizi isteyecektir:
/msg NickServ IDENTIFY aliveli sifre
FreeNode kaydımızı yaptıktan sonra sırada #bitcoin-otc kaydı var.
#bitcoin ya da #bitcoin-otc kanallarından birine girdiğimizde bize
gribble
botu mesaj gönderecektir. Bu bot, bu kanal üzerinde yapacağımız bütün
işlemlerde ve alışverişlerde kullanacağımız ayrıca Bitcoin ağı ile
ilgili her türlü bilgiyi sorgulayabildiğimiz gelişmiş bir bottur.
Örneğin 1 dolar üzerindeki bütün satınalma isteklerini görmek için:
<aliveli> ;;bids 1
<gribble> There are currently 315582.33 bitcoins demanded at or
over 1.0 USD, worth 8964382.58768 USD in total. | Data vintage: 11.0225
seconds
‘a vereceğimiz her komutu ;; ile başlatıyoruz. Bütün komutların listesine
https://en.bitcoin.it/wiki/Gribble adresinden ulaşabilirsiniz. Genel kullanım için şu adrese bakabilirsiniz:
http://wiki.bitcoin-otc.com/wiki/Using_bitcoin-otc Eğer sadece bilgi sorgulamak yerine #bitcoin-otc kanalında alışveriş yapacaksak kendimizi sisteme kayıt etmemiz gerekiyor.
;;register aliveli 348D9FF7
İkinci parametrede belirttiğimiz bizim keyid’miz. Bu ifade yukarıda
oluşturduğumuz açık anahtarın kimlik numarasıdır. Gribble anahtar
sunucusundan bizim anahtarımızı indirip bize imzalamamız için bir ifade
verecektir. Bunu 10 dakika içinde gerçekleştirip dönmemiz gerekli.
Örneğin verilen string ifade şu olsun :
freenode:#bitcoin-otc:425387b4605ac462cbfd5976af300c76989bf494134da605ee64456c
Bu ifadeyi clear-sign ile imzalamak için komut satırında şu komutu
uyguluyoruz: (string ifadeyi yapıştırdıktan sonra Ctrl-D’ye iki kere
basmamız gerekiyor.)
$ gpg --clearsign
You need a passphrase to unlock the secret key for
user: "Ali Veli <aliveli@konya.com>"
2048-bit RSA key, ID 348D9FF7, created 2013-04-03
freenode:#bitcoin-otc:425387b4605ac462cbfd5976af300c76989bf494134da605ee64456c
-----BEGIN PGP SIGNED MESSAGE-----
Hash: SHA256
freenode:#bitcoin-otc:425387b4605ac462cbfd5976af300c76989bf494134da605ee64456c
-----BEGIN PGP SIGNATURE-----
Version: GnuPG v1.4.12 (GNU/Linux)
iF4EAREIAAYFAlFcXbcACgkQ8Ew6Wr8svcyjxgD8DEa5Sik+5uVDenlAZ2meUNg0
G+tN/uTldahmGHlsPj8A+waD1Wp0K24htySfR8sTUufTrWaGko/LShSEbZ4T+9Jo
=LmfQ
-----END PGP SIGNATURE-----
BEGIN ve END ile başlayan kısımlar arasında kalan ifade bizim
imzaladığımız kısım. Bunu kopyalayarak pastebin.com tarzı bir siteye
paste ederek raw adresi tekrar gribble’a veriyoruz. Gribble, buradan
çektiği ifadeyi kontrol ediyor ve böylece Ali Veli olduğumuzu ispatlamış
oluyoruz.
;;gribble verify http://pastebin.com/raw.php?i=CsQ6LAS6
Artık #bitcoin-otc kaydımız tamamlanmış bulunmakta. Bundan sonra her
seferinde kanala girdiğimizde benzer şekilde bize verilen ifadeyi
imzalayıp gribble’a dönmemiz faydalı olacaktır. Bunun için auth ve
verify komutlarını kullanabiliriz.
<aliveli> ;;verify http://pastebin.com/raw.php?i=g53vdsMm
<gribble> You are now authenticated for user 'aliveli' with key 348D9FF7
Sisteme bir satış ilanı bırakmak istersek:
<aliveli> ;;sell 10 BTC @ 200 TL Fiyatta bir şeyler yapabilirim. Detaylı görüşmek için not bırakabilirsiniz.
<gribble> Order id 14485 created.
şeklinde bir komut verebiliriz. Her bir ilan için bir ilan
numarası yer alır. İşlemleri bu numara üzerinden yapabiliriz.
Oluşturduğumuz herhangi bir ilanı silmek için:
<aliveli> ;;remove 14485
<gribble> Order 14485 removed.
Belli bir ilanı görmek için:
<aliveli> ;;view 13434
<gribble> #13434 Sun Jun 2 05:26:59 2013 sturles SELL 100.0 BTC @ 110.9 EUR (Minimum 500 EUR.)
Bir kullanıcıya ilişkin, aldığı ve verdiği toplam puanları görmek için:
<aliveli> ;;getrating bonks
<gribble> Currently authenticated from hostmask
bonks!bonks@unaffiliated/bonks . User bonks, rated since Wed Mar 21
01:14:16 2012. Cumulative rating 209, from 126 total ratings. Received
ratings: 125 positive, 1 negative. Sent ratings: 125 positive, 3
negative. Details:
http://bitcoin-otc.com/viewratingdetail.php?nick=bonks
Bir diğer komut da bizimle o kişi arasındaki güven derecesini veren gettrust’tır.
<aliveli> ;;gettrust bonks
<gribble> Trust relationship from user aliveli to user bonks:
Level 1: 0, Level 2: 0 via 0 connections. Graph:
http://serajewelks.bitcoin-otc.com/trustgraph.php?source=aliveli&dest=bonks
Kanalda karşılaştığımız insanların o anda iddia ettikleri kişi olup
olmadıklarını anlamamız ve başkası adına hareket etmediklerinden emin
olmamız önemlidir. Bunun için bizim gibi onların da gribble’da kayıtlı
ve sisteme girdiklerinde de verifikasyon adımını tamamlamış olmaları
gerekir. Bunu görmek için kullanmamız gereken komut ident’tir:
<aliveli> ;;ident drax
<gribble> Nick 'drax', with hostmask 'drax!~drax@bob.sweon.net', is not identified.
Bu kullanıcı görüldüğü üzere kayıtlı değil. Kayıtlı olsa dahi
kullanıcıların gribble üzerinden doğrulanma (authentication) adımını
tamamlamış olmaları beklenir. Başka bir kullanıcı için:
<aliveli> ;;ident solca
<gribble> Nick 'solca', with hostmask
'solca!~solca@unaffiliated/solca', is identified as user solca, with GPG
key id 7EED400EA9DD6815, key fingerprint
FE531AEF14DB943346A2D1847EED400EA9DD6815, and bitcoin address
1PvQrukQkisU2Krvx72YWVuerm9tKdh2kT
Görüleceği üzere, bu kullanıcı kayıtlı ve o anda doğrulanmış bulunuyor.
Dolayısıyla bu kişinin iddia ettiği kişi olduğunu kabul edebiliriz.
Eğer bir ilan dikkatimizi çeker ve o ilanla ilgili ek bilgi almak
istersek kullanıcı kanaldaysa doğrudan mesaj gönderebiliriz. Kullanıcı o
esnada kanalda değilse GPG anahtarının bağlı olduğu eposta adresine
eposta gönderebiliriz. Bir diğer seçenek de gribble üzerinden kanala
geldiğinde göreceği bir mesaj bırakmaktır:
<aliveli> ;;later tell hasan Selamlar, ilanınızla ilgileniyorum,
fiyatta biraz indirim yapabilir misiniz? Eposta adresim:
aliveli@konya.com
Alışverişte bulunduğumuz bir kişiyle ilgili yorum ve puan vermek istersek rate komutunu kullanabiliriz:
<aliveli> ;;rate bonks 1 Oldukça yardımsever, hızlı ve sorunsuz bir alışveriş oldu. Tavsiye edilir.
Aşağıdaki komutlar Bitcoin’le ilgili anlık bilgileri görmek için oldukça faydalıdır:
;;ticker Anlık Bitcoin fiyatı,USD (MtGox)
;;ticker --last Son yapılan işlemde MtGox fiyatı, USD
;;blocks Bitcoin blok zincirinde yer alan güncel blok sayısı
;;diff Şu anki zorluk seviyesi
;;diffchange Zorluk derecesinde tahmini yüzde artış
;;genrate 1000 Mining için günlük tahmini BTC kazancı (parametre Mhash cinsinden)
;;halfreward Tahmini olarak blok ödülünün yarıya düşeceği tarih
;;nethash 3 günlük tahmine dayalı olarak Bitcoin ağının toplam gücü (Ghash cinsinden)
;;totalbc Sirkülasyonda bulunan toplam Bitcoin sayısı
MtGox son fiyatını Türk Lirası’na çevirmek istersek:
<aliveli> ;;bc,convert TRY
<gribble> 1 BTC = 132.11001 U.S. dollars = 238.815324 Turkish liras
Belli bir değerin altında MtGox’ta satışta olan Bitcoin sayısı:
<aliveli> ;;asks 200
<gribble> There are currently 35407.334 bitcoins offered at or
under 200.0 USD, worth 5549239.71694 USD in total. | Data vintage:
0.0020 seconds
Belli bir değerin üstünde MtGox’ta alınmak istenen Bitcoin sayısı:
<aliveli> ;;bids 50
<gribble> TThere are currently 76463.916 bitcoins demanded at or
over 50.0 USD, worth 6771017.50845 USD in total. | Data vintage: 64.9973
seconds
gribble üzerinden Google sorgulaması da yaptırabiliriz:
<aliveli> ;;google calc 100 USD in TRY
<gribble> 100 U.S. dollars = 180.870094 Turkish liras
localbitcoins
localbitcoins.com
adresinde hizmet veren servis, coğrafi olarak bizlere yakın bulunan
Bitcoin alıcı ve satıcılarıyla buluşturmaktadır. Burada alışveriş gene
güven esasına dayalı olacaktır. Kullanıcıların diğer kullanıcılardan
aldıkları puan ve yorumlar önemlidir. Ayrıca bulunduğumuz bölgeye yakın
insanlarla yüzyüze Bitcoin alım satım işlemi yapma olanağı sağlar.
Siz de gerçekleştirdiğiniz işlemlerde edindiğiniz diğer kullanıcılara
faydalı olabilecek deneyimleri aşağıda yer alan yorum bölümüne
yazabilirsiniz.
